İhtiyari Arabuluculuk
Toplumda yıllardır geleneksek olarak uygulansa da Hukuk Sistemimize giren 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu resmileştikten sonra Ticari ve İş Hukuku uyuşmazlıklarda ön başvuru zorunlu hale getirilmiştir. Bir çok dava türünün bu şekilde çözüme kavuşturulabileceği zorunlu olmayan bu çözüm yoluna İhtiyari Arabuluculuk denilmektedir. Kelime anlamı itibariyle İsteğe Bağlı, Seçimli gibi karşılığı bulunmaktadır. Bu sayede taraflar aralarındaki hukuki ihtilafı sicile kayıtlı bir arabulucu huzurunda çözüme kavuşturabileceklerdir. Uygulamada önceleri pek kullanılmasa da bilinirliği arttığından ve başarılı uygulamalar duyulduğundan artık tercih edilen bir sistem olmaktadır. Bu sayede kişiler haklarına daha çabuk ulaşma şansı elde etmektedirler.
Hangi Alanlarda İhtiyari Arabuluculuk Uygulanmaktadır
Hukukun bir çok alanında uygulanması mümkün olan bu sistem kişilerin kendi aralarında kabul ettikleri, kamu düzenini ilgilendirmeyen Özel Hukuk alanındaki bir çok konuda uygulanabilir. Davaların çok uzun sürmesi, maliyetli olması, karmaşık bazı konularda yargı yolunun belirlenememesi gibi durumlardan dolayı taraflar zahmet çekmemek adına bu yolu seçmektedir. Şöyle ki; evini kiraya veren ve kiraların ödenmediğini iddia eden mülk sahibi ile evde zorunlu bir takım tadilatları yaptıran kiracı da kendi iddialarını ortaya koymaktadır. Bu iddialarını ortaya koysalar da sağlıklı bir iletişim kuramadıklarından kendi aralarında anlaşma sağlayamamaktadırlar. Mülk sahibi dava açtığında uzun süreceğini ve alacağından çok öncelikle masraf yapacağını bilmektedir. Kiracı ise ödemesi gerekli olan tutarı ödemeyip zorunlu olduğunu düşündüğü masrafları yaptığından mağdur olduğunu düşünmektedir. Bu konuda Kiracı yada Ev sahibi İhtiyari Arabuluculuk için başvuru yapabilir. Konu masaya yatırılarak sağlıklı bir ortamda çözüme kavuşturulduğundan her iki taraf da kazanacak, zaman ve para kaybetmeyecektir.
Hangi Konularda Uygulanmaz
Öncelikle Ceza, Vergi ve İdare hukukunda kendi iç uzlaşma yolları bulunduğundan İhtiyari Arabuluculuk uygulanamaz. Ceza uzlaştırmaları ayrı bir hukuk dalı olup yine Vergi Hukukunda da uzlaştırmalar mevcuttur. Ancak konumuz kapsamında değildir. Bunların yanı sıra kamu düzeni ile alakalı olan İş Hukuku hizmet tespiti tarafların kendi iradesine tabi değildir. Babalık davaları, boşanma gibi özel hukuk konuları da kapsam dışındadır. Zira babalık ve boşanma davalarında ise resmi sicil olan nüfus kayıtlarına güven esası gereği kişiler tasarrufta bulunamayacaklarından uygulama mümkün olamayacaktır.